آقای دکتر مجید کرمانی مجری طرح تحقیقاتی با عنوان "استفاده از داده های سنجش از راه دور جهت بررسی تاثیر مواجهه با آلاینده های PM2.5، کربن سیاه و NO2 بر ابتلا به سرطان های خون و لنفوم کودکان شهر تهران" در گفتگویی به تشریح این طرح پرداخت. 

-

1- با تشکر از حضور در این مصاحبه، لطفا خودتان را معرفی کرده و سوابق علمی، پژوهشی، اجرایی و عملی خود و فعالیت های مرتبط با این پژوهش را بیان کنید:

سلام. دکتر مجید کرمانی، دانش آموخته دکترای تخصصی بهداشت محیط هستم. در حال حاضر به عنوان استاد گروه مهندسی بهداشت محیط در دانشگاه علوم پزشکی ایران فعالیت می کنم و در پروژه های تحقیقاتی مرتبط با آلودگی و کیفیت هوا، اپیدمیولوژی آلودگی هوا، ارزیابی مواجهه و ریسک آلاینده های زیست محیطی مشارکت فعال دارم. تحقیقات من بر روی موارد زیر متمرکز است:

• آلودگی هوا و سلامت
• اثرات سمیت و التهابی آلاینده های هوا
• خصوصیات شیمیایی آئروسل محیطی
• کیفیت هوای داخل ساختمان
• ارزیابی ریسک آلاینده های محیطی
• ارزیابی اثرات آلاینده های محیطی

اخیراً، در حال انجام تحقیقاتی در حوزه هوش مصنوعی و تکنیک‌های سنجش از دور برای پیش‌بینی سطوح آلودگی هوا و بررسی تأثیرات بالقوه بر روی سلامت به عنوان یک عامل خطر مهم برای بیماری‌های غیرواگیر هستم. حاصل پژوهش های بنده، انتشار 2 فصل کتاب در ناشر Springer، 187 مقاله در Scopus و در 80 مجله بین المللی با حدود 3400 استناد و H-index برابر 33 بوده است.

2- دلیل اصلی شما برای انتخاب این طرح تحقیقاتی چه بود و چه کسانی در این پژوهش یاری دهنده شما بودند؟

هدف اصلی این پژوهش، بررسی ارتباط بین آلودگی هوا و بروز سرطان خون و لنفوم در کودکان شهر تهران بود. با افزایش نگرانی‌ها درباره تأثیرات منفی آلودگی هوا بر سلامت کودکان و شیوع نگران‌کننده سرطان در این گروه سنی، این مطالعه اهمیت ویژه‌ای پیدا کرد. تهران، به دلیل تراکم بالای جمعیت و سطح بالای آلودگی، به‌ویژه در مورد آلاینده‌های PM_2.5، کربن سیاه و  NO2یک نمونه موردی مناسب برای این تحقیق است. هدف ما کسب بینش دقیق‌تر درباره تأثیرات زیانبار آلاینده‌های هوا بر سلامت کودکان، به‌خصوص در شهرهایی با آلودگی شدید مثل تهران بود. این‌گونه تحقیقات می‌توانند به عنوان پایه‌ای برای تدوین و اجرای سیاست‌های بهداشتی و محیط‌زیستی مؤثرتر برای بهبود کیفیت هوا و کاهش خطر ابتلا به سرطان در کودکان عمل کنند.

این پژوهش با همکاری یک تیم متخصص و پژوهشگر برجسته انجام شد. اعضای این تیم شامل دکتر مسعود یونسیان از دانشگاه علوم پزشکی تهران، دکتر روشنک رضایی کلانتری و دکترمهدی فرزادکیا از دانشگاه علوم پزشکی ایران، دکتر ارسلان قربانیان از دانشگاه خواجه نصیرالدین طوسی و خانم مهندس سمیرا نورزایی دانشجوی دکتری تخصصی بهداشت محیط از دانشگاه علوم پزشکی ایران بودند. این گروه با ترکیب دانش و تخصص‌های خود، به تحلیل دقیق و جامع داده‌ها پرداخته و نتایج ارزشمندی برای جامعه علمی و سلامت عمومی ارائه کردند.

3- پژوهش تان را معرفی کرده و با معرفی ویژگی ها و نوآوری های آن در خصوص موضوعات و محورهای آن شرح دهید:

پژوهش ما با بهره‌گیری از داده‌های سنجش از دور و مدل‌های یادگیری ماشین برای پیش‌بینی غلظت آلاینده‌های هوا شامل PM_2.5، کربن سیاه و NO₂ و بررسی ارتباط این آلاینده‌ها با بروز سرطان در کودکان انجام شده است. استفاده از این داده‌ها و مدل‌ها، دقت بالایی در تحلیل و پیش‌بینی غلظت آلاینده‌ها را فراهم آورده است. تحلیل دقیق داده‌ها و تولید نقشه‌های پراکندگی آلودگی، برای بررسی تغییرات فضایی و زمانی آلاینده‌ها به کار رفته و نتایج به دست آمده، نشانگر اهمیت ویژه این تحقیق در بهبود سلامت عمومی و تدوین استانداردهای کیفیت هوا است.

این پژوهش چندین ویژگی و نوآوری برجسته دارد که به طور چشمگیری دقت و جامعیت نتایج را افزایش داده است. از جمله این ویژگی‌ها، استفاده از داده‌های سنجش از دور با وضوح بالا بود که به محققان امکان پیش‌بینی دقیق‌تر غلظت آلاینده‌های هوا را داد. علاوه بر این، مدلسازی با استفاده از روش‌های پیشرفته یادگیری ماشین به کار گرفته شد تا غلظت آلاینده‌ها با دقت بیشتری مدلسازی شود. تحلیل جامع داده‌های به‌دست‌آمده و تولید نقشه‌های پراکندگی آلودگی، تغییرات فضایی و زمانی آلاینده‌ها را به‌طور دقیق بررسی کرده و اطلاعات ارزشمندی ارائه می‌دهد. این پژوهش همچنین شامل یک مطالعه مورد-شاهدی بود که ارتباط بین مواجهه با آلاینده‌ها و بروز سرطان خون و لنفوم در کودکان را بررسی و نتایج آن را مبتنی بر داده‌های بیمارستانی به دست آورد.

4- آیا این پژوهش به مرحله اجرا و بهره برداری رسیده است؟

این پژوهش در قالب پایان‌نامه دکتری تخصصی بهداشت محیط تأیید و انجام شده است. تمامی مراحل تحقیقاتی به طور کامل به پایان رسیده و نتایج آن اکنون در دسترس است. این دستاوردها می‌تواند به بهبود سیاست‌گذاری‌های مرتبط با کیفیت هوا و ارتقای سلامت عمومی کمک شایانی کند و نقش مهمی در توسعه استراتژی‌های مؤثر در این زمینه ایفا کند.

5- این طرح پژوهشی چه گره ای از مشکلات مردم باز خواهد کرد؟

این طرح پژوهشی با ارائه شواهد علمی معتبر از تأثیرات منفی آلودگی هوا بر بروز سرطان خون و لنفوم در کودکان، می‌تواند نقش مهمی در بهبود سلامت عمومی داشته باشد. با ارائه نتایج دقیق و جامع، این تحقیق می‌تواند مبنایی برای تدوین و اجرای سیاست‌های مؤثرتر در زمینه کنترل آلودگی هوا باشد، که می‌تواند منجر به بهبود کیفیت هوا و کاهش ریسک ابتلا به بیماری‌های جدی در کودکان شود. در نتیجه، این پژوهش می‌تواند به حفظ سلامت نسل‌های آینده کمک کرده و بار اقتصادی و اجتماعی ناشی از بیماری‌ها را کاهش دهد.

6- انتظار شما از مسئولین و متولیان امور پژوهشی در زمینه حمایت و یا توسعه فعالیت های مشابه چیست و چه راهکارهایی پیشنهاد می کنید؟

انتظار از مسئولین و متولیان امور پژوهشی این است که حمایت‌های مالی و فنی بیشتری را به پژوهش‌های مشابه اختصاص دهند. این شامل تأمین بودجه کافی برای انجام تحقیقات، فراهم کردن دسترسی به داده‌های مورد نیاز و ایجاد زیرساخت‌های لازم برای استفاده از فناوری‌های پیشرفته مانند سنجش از دور و یادگیری ماشین است.

از جمله راهکارهای پیشنهادی می‌توان به افزایش بودجه پژوهشی برای تأمین منابع مالی بیشتر جهت انجام تحقیقات جامع و گسترده در زمینه اثرات آلودگی هوا بر سلامت عمومی اشاره کرد. همکاری بین‌المللی نیز می‌تواند باعث ایجاد و تقویت ارتباطات با مراکز تحقیقاتی و دانشگاه‌های معتبر دنیا برای تبادل دانش و تجربیات شود. فراهم کردن زیرساخت‌های لازم جهت توسعه پژوهش‌ها از جمله آزمایشگاه‌ها، سیستم‌های اطلاعاتی و دسترسی به داده‌های محیطی نیز ضروری است. تدوین سیاست‌های حمایتی برای ایجاد و اجرای برنامه‌هایی که از پژوهش‌های علمی در زمینه بهداشت محیط و سلامت کودکان حمایت کنند، می‌تواند گام مهمی در این راستا باشد. همچنین، افزایش آگاهی جامعه و مسئولین درباره اهمیت تحقیقات علمی و اثرات آلودگی هوا بر سلامت عمومی از طریق برنامه‌های آموزشی و کمپین‌های آگاهی‌بخشی نیز بسیار مؤثر خواهد بود. برگزاری کارگاه‌ها و سمینارها برای آموزش جامعه و مسئولین درباره خطرات آلودگی هوا و اهمیت تحقیقات مرتبط، می‌تواند به جلب توجه و حمایت بیشتر منجر شود. با اتخاذ این راهکارها، می‌توان به توسعه پژوهش‌های علمی در این زمینه کمک کرده و نهایتاً کیفیت هوا و سلامت کودکان را در سطح ملی و بین‌المللی بهبود بخشید.

7- اگر توضیح دیگری درخصوص برنامه های جاری، آینده و اهداف تان دارید در خاتمه این گفتگو بفرمایید:   

در خاتمه این گفتگو، مایلم تاکید کنم که برنامه‌های جاری و آینده بر ادامه تحقیقات علمی با تمرکز بر بهبود سلامت عمومی، به ویژه در زمینه اثرات آلودگی هوا، است. در حال حاضر به تحلیل داده‌های به‌دست‌آمده از این پژوهش ادامه می‌دهیم و در تلاشیم تا نتایج را به‌صورت دقیق‌تر تجزیه و تحلیل کنیم. همچنین، به دنبال انتشار مقالات علمی در مجلات معتبر بین‌المللی هستیم تا یافته‌های خود را با جامعه علمی و عموم مردم به اشتراک بگذاریم. هدف ما افزایش آگاهی در جامعه و میان مسئولین، درباره اهمیت تحقیقات علمی و توسعه سیاست‌های بهداشتی و محیط‌زیستی مؤثر است. در آینده، قصد داریم پژوهش‌های بیشتری در زمینه شناسایی و کاهش عوامل خطرزا برای سلامت کودکان و همچنین بررسی تأثیرات بلندمدت مواجهه با آلاینده‌ها بر سلامت عمومی انجام دهیم. از دیگر اهداف، ارتقاء همکاری‌های بین‌المللی با مراکز تحقیقاتی معتبر جهانی و افزایش دسترسی به داده‌ها و فناوری‌های پیشرفته برای ارتقای دقت و جامعیت نتایج پژوهشی است. این تلاش‌ها کمک خواهد کرد تا بهبود کیفیت هوا و کاهش ریسک بیماری‌ها را در کودکان و سایر گروه‌های آسیب‌پذیر فراهم آوریم و نهایتاً به حفظ سلامت و رفاه جامعه کمک کنیم. هر گونه حمایت و همکاری از طرف مسئولین و جامعه علمی در این مسیر، قطعاً می‌تواند به دستیابی به این اهداف مهم یاری رساند.