بررسی سلامت قاعدگی در زنان و دختران سنین باروری تحت پوشش دانشگاه علوم پزشکی ایران در سال 1402
گفتگو با دکتر فهیمه رنجبر درباره " بررسی سلامت قاعدگی در زنان و دختران سنین باروری تحت پوشش دانشگاه علوم پزشکی ایران در سال 1402"
1-با تشکر از حضور در این مصاحبه، لطفا خودتان را معرفی کرده و سوابق علمی، پژوهشی، اجرایی و عملی خود و فعالیت های مرتبط با این پژوهش را بیان کنید:
من فهیمه رنجبر هستم، عضو هیئت علمی و دانشیار دانشگاه علوم پزشکی ایران و پژوهشگر حوزه سلامت باروری. سوابق علمی و پژوهشی من شامل تدریس دروس تخصصی مامایی و سلامت باروری، مشارکت در طرحهای ملی سلامت زنان، و انتشار مقالات علمی در زمینه باروری، ناباروری، فرزندآوری و بهداشت قاعدگی می باشد. در حوزه اجرایی، همکاری با مرکز تحقیقات مراقبتهای پرستاری و مامایی دانشگاه علوم پزشکی ایران، پژوهشگاه ابن سینای جهاد دانشگاهی و همچنین معاونت درمان وزارت بهداشت را داشتهام. فعالیتهای عملی من نیز عمدتاً در حوزه ارتقای سلامت زنان و توانمندسازی آنان در زمینههای باروری و بهداشت باروری بوده است.
------------------------------------------------------------------------------------
2- دلیل اصلی شما برای انتخاب این طرح تحقیقاتی چه بود و چه کسانی در این پژوهش یاری دهنده شما بودند؟
دلیل اصلی انتخاب این طرح، فقدان دادههای جامع در ایران درباره سلامت و مدیریت قاعدگی در زنان بود. این موضوع بهطور مستقیم بر کیفیت زندگی، سلامت روانی و اجتماعی زنان اثرگذار است و تاکنون کمتر مورد توجه قرار گرفته بود. همکاران من در این پژوهش خانم مریم قراچه، خانم معصومه گشتایی و خانم شیما حقانی بودند.
--------------------------------------------------------------------------------------
3- پژوهش تان را معرفی کرده و با معرفی ویژگی ها و نوآوری های آن در خصوص موضوعات و محورهای آن شرح دهید:
این پژوهش یک مطالعه مقطعی بر روی بیش از ۱۰۰۰ زن ۱۵ تا ۳۹ ساله مراجعهکننده به مراکز جامع سلامت وابسته به دانشگاه علوم پزشکی ایران بود. هدف اصلی، شناسایی وضعیت مدیریت قاعدگی و نیازهای پاسخدادهنشده زنان در این حوزه بود.
نوآوریهای پژوهش در چند سطح قابلتوجهاند:
- استفاده از ابزارهای معتبر بینالمللی مانند مقیاس نیازهای قاعدگی (MPNS-36) و پرسشنامه عملکرد قاعدگی (MPQ) که امکان مقایسه نتایج ایران با سایر کشورها را فراهم میکند و دادههای قابل اتکا برای سیاستگذاری به دست میدهد.
- تمرکز بر نیازهای برآوردهنشده زنان در مدیریت قاعدگی؛ از جمله دشواری در دسترسی به محصولات بهداشتی، نبود امکانات مناسب برای تعویض و دفع محصولات، و کمبود آموزش رسمی در مدارس و محیطهای کاری. این تمرکز به ما اجازه داد تا مشکلات واقعی و روزمره زنان را مستند کنیم.
- ارائه راهکارهای عملیاتی و سیاستی شامل:
- حذف مالیات بر محصولات قاعدگی و ارائه یارانه برای زنان کمدرآمد،
- ایجاد زیرساختهای بهداشتی استاندارد در اماکن عمومی (مانند سرویسهای بهداشتی مجهز به سطلهای مناسب)،
- طراحی کمپینهای آگاهیبخشی در مدارس، دانشگاهها و رسانهها برای شکستن تابوهای اجتماعی و ارتقای دانش عمومی.
نتایج میتواند مستقیماً در برنامههای سلامت باروری، حمایت از خانواده و جوانی جمعیت به کار گرفته شود.
--------------------------------------------------------------------------------------
4- آیا این پژوهش به مرحله اجرا و بهره برداری رسیده است؟
این پژوهش به مرحله اجرا رسیده و دادهها جمعآوری و تحلیل شدهاند. نتایج آن در قالب مقاله علمی منتشر شده و در کنگره معتبر بین المللی نیز ارائه شده است. پیشنهادهای اجرایی به معاونت بهداشتی دانشگاه و وزارت بهداشت ارائه گردیده است. بهرهبرداری عملی از نتایج، نیازمند حمایت سیاستگذاران و نهادهای اجرایی است.
--------------------------------------------------------------------------------------
5- این طرح پژوهشی چه گره ای از مشکلات مردم باز خواهد کرد؟
این طرح پژوهشی با تمرکز بر سلامت قاعدگی زنان و دختران در سنین باروری، به یکی از حوزههایی میپردازد که در سیاستگذاریهای سلامت عمومی کمتر مورد توجه قرار گرفته است. نتایج مطالعه نشان میدهد که مشکلاتی نظیر فقر قاعدگی (عدم دسترسی کافی به محصولات بهداشتی)، نبود زیرساختهای مناسب برای تعویض و دفع محصولات قاعدگی و کمبود آموزشهای رسمی در مدارس و محیطهای کاری، همچنان بهعنوان چالشهای جدی در زندگی روزمره زنان وجود دارد.
این پژوهش با ارائه دادههای مستند و تحلیلهای مبتنی بر شواهد، میتواند جامعه، سیاستگذاران و نظام سلامت را نسبت به ابعاد مغفول این مسئله آگاه سازد و زمینه را برای تدوین برنامههای ملی و منطقهای فراهم کند.
--------------------------------------------------------------------------------------
6- انتظار شما از مسئولین و متولیان امور پژوهشی در زمینه حمایت و یا توسعه فعالیت های مشابه چیست و چه راهکارهایی پیشنهاد می کنید؟
انتظار ما از مسئولین، حمایت مالی و سیاستی است که شامل موارد زیر می باشد:
- تدوین برنامه ملی بهداشت قاعدگی
- حذف مالیات بر محصولات قاعدگی و ارائه یارانه به زنان کمدرآمد
- ایجاد امکانات بهداشتی استاندارد در اماکن عمومی
- گنجاندن آموزش بهداشت قاعدگی در مدارس و دانشگاهها
- حمایت از تحقیقات میدانی و کمپینهای اجتماعی برای شکستن تابوها
--------------------------------------------------------------------------------------
7- اگر توضیح دیگری درخصوص برنامه های جاری، آینده و اهداف تان دارید در خاتمه این گفتگو بفرمایید:
در ادامه این پژوهش، قصد داریم مطالعاتی را بهطور خاص بر روی دختران نوجوان انجام دهیم تا نیازهای این گروه بهتر شناسایی شود. همچنین توسعه برنامههای آموزشی در مدارس و مراکز بهداشتی، طراحی کمپینهای رسانهای و همکاری با نهادهای سیاستگذار برای اجرای پیشنهادهای پژوهشی از اهداف آینده است.
کامنت