۱. لطفاً خودتان را معرفی کرده و سوابق علمی، پژوهشی، اجرایی و عملی خود و فعالیت‌های مرتبط با این پژوهش را بیان کنید:

اینجانب دکتر مهدی چینی چیان، متخصص طب کار و فارغ‌التحصیل دانشگاه علوم پزشکی ایران هستم. از سال ۱۳۸۶ در این دانشگاه تحصیل خود را آغاز کردم و در حال حاضر نیز عضو هیئت علمی و فعال در حوزه آموزش و پژوهش می‌باشم. تخصص من در زمینه طب کار است که رویکرد آن، تمرکز بر پیشگیری و ارتقای سلامت جامعه در محیط‌های شغلی متنوع، از جمله بیمارستان‌ها، کارخانجات و سایر مراکز کاری می‌باشد. تجربه من علاوه بر زمینه‌های پزشکی و ارتباط مستقیم با بیماران، شامل فعالیت‌های اجتماعی و همکاری با مجموعه‌های مرتبط با سلامت کارگران و جامعه است. در سال‌های اخیر با پذیرش مسئولیت در معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی ایران، فرصت خدمت‌رسانی به جمعیتی بالغ بر ۶ میلیون نفر در غرب استان تهران را داشته‌ام. مجموعه فعالیت‌ها و دغدغه‌های من عمدتاً معطوف به توسعه توانمندی های شغلی پزشکان در خدمات پیشگیرانه، ارتقاء سطح آموزش پزشکی و همگرا کردن آموزش دانشجویان با نیازهای واقعی جامعه بوده است.

۲. دلیل اصلی شما برای انتخاب این طرح تحقیقاتی چه بود و چه کسانی در این پژوهش یاری‌دهنده شما بودند؟

انگیزه اصلی من برای ورود به این طرح، مشاهده کمبود آموزش عملی و کارآمد در زمینه ارائه خدمات سطح یک بهداشت و درمان در دوره آموزش پزشکی عمومی بود. متأسفانه، محوریت آموزش پزشکی ما عمدتاً بر بیماران پیچیده در بیمارستان‌های سطح سه متمرکز است و شرایط لازم برای آموزش دانشجویان در حوزه پیشگیری و مدیریت بیماری‌های شایع در سطح جامعه تا کنون فراهم نبوده است. این مهم باعث شده که در بسیاری موارد دانشجویان پزشکی فارغ التحصیل شده فاقد توانمندی های شغلی لازم در محیط کار باشند و به نوعی دچار سردرگمی شغلی نیز بشوند. بر این اساس، با مشارکت و حمایت معاونت بهداشتی و همکاری اعضای هیئت علمی برجسته دانشگاه از جمله سرکار خانم دکتر سهیلی‌پور، جناب آقای دکتر کوه‌پایه‌زاده، سرکار خانم دکتر هاشمی، جناب آقای دکتر طباطبایی و دیگر همکاران ارجمند، زیرساخت لازم برای اجرای این طرح فراهم گردید.

۳. پژوهش‌تان را معرفی کرده و با ذکر ویژگی‌ها و نوآوری‌های آن، موضوعات و محورهای آن را شرح دهید:

طرح تحقیقاتی مذکور با هدف بازنگری و اصلاح برنامه آموزشی پزشکی عمومی و سوق دادن آن به سمت ارتقاء خدمات پیشگیرانه و ارائه مؤثر خدمات سطح یک بهداشت تدوین شد. نوآوری این طرح در تمرکز بر آموزش عملی دانشجویان در محیط‌‌های واقعی جامعه و مواجهه با بیماران سطح اول بود. با تشکیل جلسات متعدد تخصصی و استفاده از نظرات جمعی صاحب‌نظران و اساتید باتجربه، تلاش شد الگویی جامع و عملیاتی برای تقویت آموزش در مراکز بهداشتی و درمانی سطح جامعه ارایه گردد. این اقدام موجب شد تا دانشجویان پزشکی با نیازهای واقعی بیماران سطح یک و مهارت‌های عملی مورد انتظار جامعه آشنا شوند. همچنین استفاده از متخصصان طب خانواده در جریان آموزش و به‌کارگیری آنان به عنوان مربی، ارتقاء چشمگیری در کیفیت آموزش عملی ایجاد نمود.

۴. آیا این پژوهش به مرحله اجرا و بهره‌برداری رسیده است؟

بله، این طرح به صورت عملیاتی و اجرایی در دانشگاه علوم پزشکی ایران پیاده‌سازی شده است. دوره‌های آموزشی متعددی برای دانشجویان سال آخر پزشکی (کارورزان) برگزار گردید و دیدگاه‌ها و بازخوردهای این دانشجویان به عنوان داده‌های پژوهش جمع‌آوری و تحلیل شد. نتایج حاصله نه تنها در قالب مقاله علمی منتشر گردیده، بلکه به عنوان یک الگوی بالینی و پژوهشی قابل بهره‌برداری در سیستم آموزشی مورد استفاده قرار گرفته است.

۵. این طرح پژوهشی چه گره‌ای از مشکلات مردم باز خواهد کرد؟

اجرای این طرح منجر به تربیت پزشکان عمومی دارای توانمندی های شغلی بالاتر و آگاه نسبت به نیازهای بهداشتی واقعی جامعه می‌شود. پزشکانی که پس از فارغ‌التحصیلی توانایی مدیریت علمی و عملی بیماری‌های شایع و ابتدایی مانند دیابت و فشارخون را بر اساس جدیدترین پروتکل‌ها دارند و می‌توانند به طور مؤثر در ارتقاء سلامت عمومی جامعه نقش‌آفرینی کنند. به این ترتیب، نیاز مردم به مراجعه‌های مکرر و غیرضروری به سطوح تخصصی کاهش یافته و دسترسی به خدمات با کیفیت در سطوح اولیه تسهیل می‌گردد.

۶. انتظار شما از مسئولین و متولیان امور پژوهشی در زمینه حمایت یا توسعه فعالیت‌های مشابه چیست و چه راهکارهایی پیشنهاد می‌کنید؟

انتظار می‌رود مسئولین و سیاست‌گذاران با نگاه بلندمدت و حمایت مستمر، زمینه توسعه و تعمیم چنین پروژه‌هایی را در سایر دانشگاه‌ها و مناطق کشور فراهم نمایند. پیشنهاد می‌کنم که ارزیابی مستمر از نتایج و اثرات آموزشی این قبیل طرح‌ها صورت گیرد و از داده‌های به‌دست‌آمده در بهبود و اصلاح سیاست‌های آموزشی بهره گرفته شود. همچنین، تلاش مضاعف برای ادغام حوزه بهداشت با سایر بخش‌های علوم پزشکی (مانند آموزش، درمان، پژوهش و همکاری‌های بین‌المللی)، می‌تواند در ارتقاء سطح بهداشت و پیشگیری نقش بسزایی داشته باشد.

۷. اگر توضیح دیگری در خصوص برنامه‌های جاری، آینده و اهداف‌تان دارید در خاتمه این گفتگو بفرمایید:

برنامه آتی اینجانب توسعه هر چه بیشتر طرح ادغام آموزش‌های پیشگیرانه و بهداشتی با ساختار آموزش پزشکی و تلاش برای همسویی آن با نیازهای واقعی جامعه است. امیدوارم با حمایت همه‌جانبه مسئولین و همکاران، بتوانیم گامی مؤثر در دستیابی به جامعه‌ای سالم‌تر و کارآمدتر برداشته و الگویی اثربخش در حوزه ارتقاء سلامت جامعه ارائه دهیم.

از فرصتی که برای بیان دیدگاه‌ها و تجربیاتم در این مصاحبه فراهم گردید، سپاسگزارم.

فایل صوتی متن مصاحبه را از اینجا دریافت نمایید