1- با تشکر از حضور در این مصاحبه، لطفا خودتان را معرفی کرده و سوابق علمی، پژوهشی، اجرایی و عملی خود و فعالیت های مرتبط با این پژوهش را بیان کنید:

با سلام. دکتر نازنین حسین خان، دکترای تخصصی بیوانفورماتیک زیستی از دانشگاه تهران هستم که از سال 97 همکاری خود را با پژوهشکده غدد درونریز علوم پزشکی ایران آغاز کرده ام. تمرکز اصلی پروژه های اینجانب بر روی سرطان های تیروئید و هیپوفیز و همینطور نقش اضافه وزن و چاقی در ارتباط با سرطان های گوارشی بوده است.

2- دلیل اصلی شما برای انتخاب این طرح تحقیقاتی چه بود و چه کسانی در این پژوهش یاری دهنده شما بودند؟

در پروژه ای که پیش از این بر روی داده های بیان ژنی سرطان پاپیلاری تیروئید مربوط به 507 بیمار موجود در پایگاه داده The Cancer Genome Atlas (TCGA) توسط گروه ما انجام شده بود، تمرکز اصلی بر روی تغییر الگوی بیان ژنی بین مراحل ابتدایی و مراحل  پیشرفته این سرطان بود که نتایج جالبی از این پروژه حاصل شده بود.  از آنجایی که نقش فیبروبلاست‌های مرتبط با سرطان  به عنوان اجزای حیاتی ریزمحیط تومور که به پیشرفت تومور، فرار سیستم ایمنی و مقاومت درمانی در سرطان‌های مختلف کمک می‌کنند پیش از این به خوبی نشان داده شده است، در این مطالعه هدف اصلی ما بررسی الگوهای بیان پروتئین‌های مرتبط با فیبروبلاست در مراحل بالینی سرطان پاپیلاری تیروئید، برای درک بهتر نقش آنها در پیشرفت بیماری بود. در این پژوهش تمامی آنالیز های بیوانفورماتیک مورد نیاز و نیز تجزیه و تحلیل نتایج توسط اینجانب انجام شد. دکتر مریم اقبالی نیز با مرور منابع موجود فهرست کاملی از فیبروبلاست های مرتبط با سرطان شناسایی شده را آماده کردند.  همچنین در مراحل مختلف از راهنمایی های ارزنده دکتر محمد ابراهیم خمسه استفاده شد.

3- پژوهش تان را معرفی کرده و با معرفی ویژگی ها و نوآوری های آن در خصوص موضوعات و محورهای آن شرح دهید:

همینطور که پیش از این اشاره شد این پژوهش با هدف درک تغییرات الگوهای بیانی مرتبط با سرطان در مراحل مختلف سرطان پاپیلاری تیروئید انجام شد. مرحله 1 بیشترین تعداد فیبروبلاست‌های مرتبط با سرطان تغییر بیان یافته را نشان داد. در مرحله 2، فعالیت رونویسی و الگوی بیان فیبروبلاست‌های مرتبط با سرطان به طور قابل توجهی کاهش یافت. مرحله 3 فعال شدن مجدد فیبروبلاست‌های مرتبط با سرطان  را نشان داد، که بسیاری از آنها با ژن‌های تنظیم‌شده در مرحله 1 همپوشانی داشتند. مرحله 4 حداقل تغییرات را در بیان فیبروبلاست‌های مرتبط با سرطان  نشان داد. در مجموع یافته های این پژوهش نشان می دهند که فعالیت فیبروبلاست‌های مرتبط با سرطان پاپیلاری تیروئید بصورت خطی نبوده، بلکه روند تکاملی پویایی را در طی پیشرفت بیماری از مراحل پایین به بالا نشان می دهند. ویژگی مرحله 1 و مرحله 3 سیگنال دهی مشخص وابسته به فیبروبلاست ها را نشان می دهند. درک این تغییرات می تواند کمک شایانی به انتخاب زمان شروع درمان و همچنین طراحی درمان هایی که استروما را هدف قرار می دهند، کند. به ویژه درمان هایی که هدف آنها مهار مسیرهای سیگنال دهی مشتق شده از فیبروبلاست ها و یا آنزیم های بازآرایی ماتریس خارج سلولی است.

4- آیا این پژوهش به مرحله اجرا و بهره برداری رسیده است؟

خیر. همانطور که اشاره شد تغییرات بیان ژنی مشاهده شده در مراحل مختلف  سرطان پاپیلاری تیروئید با آنالیز نمونه های موجود در پایگاه داده TCGA بدست آمده بود. نمونه های این پایگاه  مربوط به نژاد های مختلف و مناطق جغرافیای  مختلف جهان می باشد. بنابراین در ابتدا لازم است که تغییرات بیان ژنی فیبروبلاست های مرتبط با سرطان در این پروژه در بیماران ایرانی بررسی و تایید شود. این امر نیاز به وجود بانک نمونه با تعداد بالای نمونه سرطان دارد که متاسفانه در حال حاضر چنین منبعی حداقل برای سرطان تیروئید و بخصوص مراحل پیشرفته این بیماری موجود نیست . علاوه بر این هزینه بالای مواد مورد نیاز برای تاییدیه مولکولی همواره مانعی بزرگ به منظور تکمیل و تایید پروژه های بیوانفورماتیک بوده است.

5- این طرح پژوهشی چه گره ای از مشکلات مردم باز خواهد کرد؟

پس از تایید مولکولی تغییرات بیان ژنی مشاهده شده در فیبروبلاست های مرتبط با سرطان پاپیلاری تیروئید در مراحل ابتدایی و پیشرفته این نوع سرطان در بیماران ایرانی می توان از آنها به عنوان بیومارکرهای تشخیصی در تشخیص مرحله بیماری در بیماران مشکوک استفاده کرد. این امر به اتخاذ استراتژی های درمانی مناسب و به موقع کمک شایانی خواهد کرد.

6- انتظار شما از مسئولین و متولیان امور پژوهشی در زمینه حمایت و یا توسعه فعالیت های مشابه چیست و چه راهکارهایی پیشنهاد می کنید؟

در درجه اول پیشنهاد می کنم که متولیان امور پژوهشی ترتیبی فراهم آورند که بانک نمونه جامع و استانداردی برای نمونه های بافتی سرطان های مختلف ایجاد شود تا امکان استفاده از این منبع برای پروژه های مختلف تحقیقاتی فراهم شود. در عین حال به نظر میرسد که با توجه به نوسانات شدید نرخ ارز در کشور ما نیاز است که بودجه طرح های پژوهشی متناسب با این نوسانات افزایش یابد. در غیر اینصورت امکان همگام بودن با دانش روز جهان و کاربردی کردن نتایج پروژه های پژوهشی وجود نخواهد داشت.

7- اگر توضیح دیگری درخصوص برنامه های جاری، آینده و اهداف تان دارید در خاتمه این گفتگو بفرمایید: 

با تشکر از شما که با ترتیب دادن این جلسه پرسش و پاسخ این امکان را برای گروه ما فراهم کردید که نتایج این پژوهش را با اساتید، پژوهشگران و دانشجویان عزیز به اشتراک بگذاریم، گروه ما مصمم است که سرطان تیروئید و سایر سرطان های مرتبط با غدد درونریز را که فراوانی بالای در کشورمان دارد از جنبه های مختلف مولکولی بررسی کند و با معرفی بیومارکرهای تشخیصی و درمانی کمک به شناسایی زودهنگام و کنترل به موقع این بیماری ها کند.

فایل صوتی متن مصاحبه را از اینجا دریافت نمایید