خانم دکتر زهره سهرابی مجری طرح تحقیقاتی با عنوان "بررسی تاثیر تدریس درس بیوشیمی به روش CBL بر انگیزه پیشرفت دانشجویان پزشکی مقطع علوم پایه دانشگاه علوم پزشکی ایران" در گفتگویی به تشریح این طرح پرداخت.

-

1- با تشکر از حضور در این مصاحبه، لطفا خودتان را معرفی کرده و سوابق علمی، پژوهشی، اجرایی و عملی خود و فعالیت های مرتبط با این پژوهش را بیان کنید:

من زهره سهرابی استاد گروه آموزش پزشکی دانشگاه علوم پزشکی ایران هستم. سال ها علاوه بر آموزش به دانشجویان در عرصه های مدیریتی در وزارتخانه و دانشگاه فعالیت داشتم. علاقمند به پژوهش هستم و تعداد زیادی مقالات علمی چاپ کردم و دارای چندین تالیف داخلی و در نوشتن چپتر بوک های بین المللی هم فعالیت دارم. در مورد این پژوهش، با توجه به حوزه فعالیت اینجانب در گروه آموزش پزشکی، یکی از علاقمندی های من انگیزه پیشرفت تحصیلی دانشجویان است و معتقدم که روش های نوین تدریس این قابلیت را دارند که انگیزه دانشجویان را برای تحصیل علم بیشتر کنند. لذا سعی می کنم تاثیر روش های نوین تدریس را مورد پژوهش قرار دهم.

2- دلیل اصلی شما برای انتخاب این طرح تحقیقاتی چه بود و چه کسانی در این پژوهش یاری دهنده شما بودند؟

یکی از ضروریات آموزش پزشکی، تغییر در روش های آموزش و تدریس است که امروزه در دانشگاه های سراسر دنیا مورد توجه قرار گرفته است. بیوشیمی یکی از دروس دانشجویان پزشکی در مقطع علوم پایه می باشد که یادگیری عمیق وتفهیمی این درس می تواند پایه واساس مناسبی برای تخصص این دانشجویان ایجاد کرده و به ارتقای سطح علمی آنان کمک کند. اکثر دانشجویان رشته های زیر گروه پزشکی، با وجود واقف بودن به اهمیت درس بیوشیمی وضرورت نیاز آن در تخصص خود، آن را یکی از دروس مشکل دوران تحصیل خود دانسته و در یادگیری آن دچار مشکل می باشند. با توجه به یادگیری دشوار درس بیوشیمی و علاقمندی اندک دانشجویان، این مطالعه با هدف بررسی تأثیر تدریس درس بیوشیمی به روش یادگیری مبتنی بر مورد (CBL) بر میزان انگیزه پیشرفت دانشجویان پزشکی دانشگاه علوم پزشکی ایران انجام گرفته است.

3- پژوهش تان را معرفی کرده و با معرفی ویژگی ها و نوآوری های آن در خصوص موضوعات و محورهای آن شرح دهید:

عنوان پژوهش شامل بررسی تاثیر تدریس درس بیوشیمی به روش یادگیری مبتنی بر مورد (Case Based Learning) بر انگیزه پیشرفت دانشجویان پزشکی مقطع علوم پایه دانشگاه علوم پزشکی ایران می باشد. هدف از یادگیری مبتنی بر مورد، آماده کردن دانشجویان برای عملکرد بالینی با استفاده از موردهای بالینی واقعی است. در روش مبتنی بر مورد، یک مورد خاص درباره یک موقعیت واقعی به شکل سناریو مطرح می شود که نیازمند حل مسله وتصمیم گیری است. استاد سناریو را مطرح کرده و دانشجویان به دقت به مطالب گوش می دادند و یادداشت برداری می کردند و فرصتی داده می شود تا دانشجویان در مورد موضوع فکر کنند. سپس استاد با یک پرسش باز، سؤال های خود را شروع می کند و از مشارکت کنندگان می خواهد  تا در مباحث شرکت کنند و در صورت نیاز استاد اطلاعات اضافی از قبیل آزمایش های تشخیصی، علائم و غیره را ارائه می دهد. نقش استاد در این روش شروع کننده، میانجی و تسهیل کننده فرایند یادگیری بوده و دانشجویان را به سوی اهداف جلسه هدایت می کند.

4- آیا این پژوهش به مرحله اجرا و بهره برداری رسیده است؟

بله، مقاله آن نوشته شده و برای انتشار ارسال گردیده است. در ضمن در کارگاه هایی که از طرف مرکز توسعه دانشکده گذاشته می شود روش های نوین تدرس نیز قرار گرفته که این مورد نیز یکی از روش های مورد طرح در این کارگاه خواهد بود.

5- این طرح پژوهشی چه گره ای از مشکلات مردم باز خواهد کرد؟

دراین مطالعه، تأثیر این روش یادگیری مبتنی بر مورد بر انگیزه پیشرفت دانشجویان پزشکی در مقطع علوم پایه مد نظربود. انجام چنین پژوهشی می تواند کمک مؤثری برای تغییر رویکرد آموزشی از )استاد-محوری( به )دانشجو-محوری (و از )یاددهی استاد (به )یادگیری دانشجو) باشد. تغییر رویکرد آموزشی منجر به یادگیری عمیق ترو کاربردی تر و افزایش انگیزه دانشجویان می گردد که نهایتا در افزایش سطح سلامتی جامعه تاثیر گزار خواهد بود.

6- انتظار شما از مسئولین و متولیان امور پژوهشی در زمینه حمایت و یا توسعه فعالیت های مشابه چیست و چه راهکارهایی پیشنهاد می کنید؟

با توجه به تاثیرات کاربردی این مطالعات، حمایت و توسعه زمینه­های پژوهشی ویژه دانشگاه در جهت ارتقاء انگیزه دانشجویان علوم پزشکی، همچنین سیاست گذاری و برنامه ریزی در جهت هدایت و حمایت از پروژه­هایی در راستای تقویت روش های آموزشی پیشنهاد می گردد. از مسئولین انتظار می رود نتایج این پژوهش ها را در جلسات آموزشی مراکز طراحی نموده و به اطلاع همه اعضا هئیت علمی برسانند.

7- اگر توضیح دیگری درخصوص برنامه های جاری، آینده و اهداف تان دارید در خاتمه این گفتگو بفرمایید: 

یکی از مهم‌ترین بخش‌های نظام سلامت، بحث آموزش نیروی انسانی متخصص و چگونگی توزیع این نیروها در کشور است. بنابراین مهم است چه کسانی و با چه سطح علمی و براساس کدام نیاز کشور در دانشگاه‌های علوم پزشکی تربیت می‌شوند. آموزش پزشکی از نظر تئوری در شرایط خوبی قرار گرفته است. اما در عرصه آموزش بالینی و همچنین محدودیت تعداد بیماران تجربه بالینی دانشجویان پزشکی را دچار مشکل و کاستی‌هایی می‌کندا باید آینده را به‌سمتی پیش ببریم که بتوانیم روی مسائل عملی، نوآوری‌های آموزشی تمرکز کنیم و پژوهش در این مساله بسیار کمک‌کننده است. رشته آموزش پزشکی ، متخصصانی را پرورش می‌دهد که قادر به ارائه خدمات آموزشی با کیفیت بالا در مراکز آموزشی و درمانی باشند. این رشته با هدف ارتقاء سطح آموزشی دانشجویان پزشکی و پیراپزشکی، روش‌های تدریس نوین و مؤثر را به کار می‌گیرد. انجام پژوهش های بیشتر در خصوص نو آوریهای آموزشی روش های نوین تدریس و ارزشیابی دانشجویان نقش مهمی در پیشرفت تحصیلی و پرورش متخصصانی با کیفیت بالا در نظام سلامت دارد.